GDS 1989 Çorum-İskilip doğumluyum. İlk ve orta okulu orada bitirdikten sonra liseyi Çorum Anadolu Lisesi’nde bitirdim. Daha sonra üniversite hayatı için İstanbul’a yerleştim. 5 yıl boyunca orada yaşadım. Haliç Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü’nden okul birincisi olarak mezun oldum. Okul bittikten sonra kısa bir akademik kariyerim oldu. Orayı bitirdikten sonra da sporcu diyetisyeni olarak Karabükspor’da göreve başladım.
Bu mesleği seçmenizdeki etken neydi?
Spora çok fazla ilgim vardı. Lisedeyken basketbol takımındaydım. Sürekli sporla iç içeydim. Okul bittikten sonra da sporcu diyetisyeni olarak spor kulübünde işe başladım.
Siz şu anda Süper Lig’de bulunan bir futbol kulübünün diyetisyenisiz. Futbol kulübünde çalışan diyetisyenler ile hastanelerde çalışan diyetisyenler arasında ne gibi farklar var?
İkisi tamamen farklı diyebiliriz. ‘Klinik diyetisyen’ ve ‘spor diyetisyeni’ olarak ayırıyoruz. Tıp fakültesinden mezun olunduğunda uzmanlığın olduğu bölümler varsa bizde kendi alanımızda uzmanlaşabiliyoruz. Bizim burada yaptığımız şey herhangi bir hastaya diyet programı yazmak değil. Futbolcuya uygun olan beslenme menüsüne oluşturmak, deplasman menüleri oluşturmak, ihtiyaç varsa diyet programları oluşturmak , performansları artırmakta kullanılan supplementleri kullanmak gibi çalışmalar yapıyoruz. Normal diyetisyenlere nazaran sakatlığı önleyici ve performansa yönelik çalışmalar yapıyoruz.
Diyet ülkemizde her Pazartesi başlanılması düşünülen bir şey olarak görülür. Diyet nedir? Ne anlama gelir?
Diyet kelime anlamı olarak yemek yemek demektir. Türk halkının ya da dünya üzerinde çoğunluğun algısı şu: her şeyin yasak olduğu, belirli kalıplarda devam eden ve Pazartesi başlanıp Salı günü sonlandırılan bir süreç. Diyetisyenler olarak diyet programı hazırladığımız zaman aslında kişinin tükettikleri şeyleri porsiyonlara ayırmasını öğretmeye çalışıyoruz. Yasaklı listesinden çok, neyi ne kadar tüketeceğini söylüyoruz. En büyük yanlış ise çoğu besinin yasak olduğunu zannetme algısıdır. Diyetisyenler olarak biz hiçbir yasak koymuyoruz. Her şeyi serbest olarak tüketebilir ama porsiyonlarına uygun şekilde olmak kaydıyla tabi ki…
Diyet yaparken yapılan yanlışlıklar nelerdir?
Öncelikle diyetin yaşam biçimi haline gelmesinin ötesinde çok farklı bir durum gibi düşünülmesi. Diyetin yemek yemek anlamına geldiğini söylemiştik. Nasıl yemek yemek hayatımızın sonuna kadar devam ediyorsa diyetin de bir yaşam biçimi haline gelmesi lazım. 1-2 aylık periyotlar yerine ömür boyu sürecek bir düzenli program, bir yaşam tarzı olarak görülmelidir. Diyet konusunda en büyük yanlışlardan birisi budur. Kısa süreli ‘şok diyetler’ dediğimi, hızlı kilo verdiren diyetler var. Bunlar çok sakıncalı. Bazı kişilerin adı altında “X Diyeti” “Y Diyeti” şeklinde sunulan diyetler var. Hiçbir diyet bir kişi adı ile anılabilecek bir şey değildir. Detoks diyetleri var. Bunlar sebze ve meyve suları ile beslenme üzerine olan diyetler. Bu diyetlerde de vücudun ihtiyacını tamamen karşılayamadığı için başarısızlıkla sonuçlanan diyetlerdir. Bir çok yanlış var ama en önemlisi eğer bir diyet söz konusu ise bir diyetisyene danışmak en doğru başlangıç olacaktır.
Diyeti yaşam biçimi haline getirmek için neler yapılabilir?
Bu dönem içerisinde diyetisyeni ile hastanın ya da danışanın iletişim halinde olması gerekir. Bir defa ben danışan olarak karşımdakinin ölçülerinizi, fiziksel durumunuzu, maddi durumunuzu, evde pişen yemeği bilmeden size sağlıklı bir diyet programı yazamam. Bu çok yanlış olur. Önemli olan ömrünüzün sonuna kadar uygulayabileceğiniz bir beslenme programı oluşturmaktır. Bunun ilk birkaç aylık, ideal kilonuza ulaşana kadar birlikte çalışarak sonrasında koruma diyeti ile beraber baş başa bırakmak en önemli unsurlar arasında gelir. Günlük olarak tükettiğiniz şeyler, nelerden hoşlanıp hoşlanmadığınız, neye karşınız zaafınızın olup olmadığı gibi şeyler diyete başlamadan önce bilmemiz gereken önemli konulardandır. Neyi, neyin yerine tüketebileceğinizi öğrendiğinizde işi bitirmiş oluyoruz.
Yaşam biçimi haline getirdikten sonra neler yapılabilir?
Beslenmenin önemli olduğu kadar sporun da önemli olduğunu düşünüyoruz. Yalnız spordan kastımız şu: Hayatınız boyunca yapabileceğiniz sporu yapın. Hayatınızın sonuna kadar yüzebilirsiniz, yürüyüş yapabilirsiniz. Kickboks, uzak doğu sporları ya da spor salonlarında ağırlık ile çalışan sporları hayatınız boyunca yapamayabilirsiniz. Haftada en az üç gün boyunca 45 dakikalık yürüyüşler çok sağlıklı olacaktır.
Yoğun iş temposunda çalışan kişiler için neler önerebilirsiniz?
Çalışma ortamında mutlaka 15-20 dakikalık da olsa aralar vardır. Öğle araları olabilir. Bu zaman dilimlerinde bile fiziksel aktiviteyi hayatına ekleyebilmeli. En azından dışarı çıkıp yapacağı 10 dakikalık yürüyüş bile kişiye fayda sağlayacaktır. Genelde bahaneden çok mazeret oluyor. Çok küçük aralar bile işe yarar. Günde 10 dakikadan haftada 70 dakika yürüyüş hiçbir şey yapmamaktansa çok faydalı bir aktivitedir.
Test yapılmadan yapılan diyetler ne gibi olumsuz sonuçlara yol açar?
Besin alerjileri çok önemli. Ben sizin nelerle beslendiğinizi bilemezsem alerjiniz olan bir besini yazabilirim. O yüzden bu gibi şeylerin bilinmesi büyük önem arz ediyor. Öncelikle neyi çok sevdiğinizi, neyin size zararlı olduğunu sizin fark etmeniz gerekiyor. Kendi başına yapılan diyetler; dukan diyetleri, protein diyetleri gibi diyetlerde proteinin bir termik etkisi var. Proteinin yakılması için enerji gerekiyor. Bu da çok yüksek bir enerji. İlk başka bir kilo kaybı oluşturuyor evet ama yapılan araştırmalarda uzun dönemde normal beslenmeyle protein diyeti arasında bir fark bulunmamıştır. Kısa dönemde protein diyeti hızlı kilo kaybettirse de bir yılın sonunda normal beslenme ile verilen kiloların oranı protein diyeti ile eşdeğer çıkmıştır. Uzun dönemde protein diyeti yapıldığı zaman vücut için çok miktarda sıvı almanız gerekir ki vücutta bulunan kimyasalları atmak kolay olsun. Karaciğer, böbrek gibi organlara fazladan yük bindirilir. Yine çok hızlı kilo kaybı ile beraber vücuttan kas katabolizmasına neden olabilir. Bu gibi etkenler de kalp yetmezliğini tetikleyen sebeplerdendir. Kadınlarda doğurganlığın azalması gibi sıkıntılara yol açabilir. Bu gibi sebeplerden ötürü kesinlikle uzman eşliğinde diyet yapılmalıdır. Kişinin fiziksel ve kimyasal özelliklerine uygun testler yapılarak başlanılırsa o diyet başarılı bir diyet olacaktır.
Son olarak diyet yapmak isteyenlere ve bunu hayata endekslemek isteyenlere neler söylersiniz?
Özellikle şunu söylemek istiyorum. Gün içerisinde eğer aynanın karşısına geçip çıplak vücudunuzu beğenmiyorsanız artık bir yerden başlamanız gerekir. Pazartesiyi ya da salıyı beklemeden o an, o saniye başlayabilirsiniz. Bunu asla dönemlik bir olaymış gibi düşünmemek hayata adapte edilecek bir aktivite olarak görmek gerekir. Sporu mutlaka hayatımıza sokmak lazım. Mutlaka bir uğraş bulmak lazım. Hiçbir şey yapamıyorsak bile en azından yürüyüşü hayatımıza katmamız gerekiyor. Yüzme ve yürüyüş hayatın sonuna kadar yapılabileceği için bu iki aktiviteyi son derece doğru bularak öneriyorum.
