GDS Bursa Gıda ve Yem Kontrol Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Ulusal Gıda Starter Kültür Gen Bankası’na ilişkin bilgiler verdi.
Günümüzde ülkeler iklim, ürün çeşitliliği, genetik zenginlik gibi sahip oldukları doğal kaynaklarını ekonomik ve milli değer haline dönüştürme çabasında. Bu amaçla dünyada birçok ülkede gen bankaları kurulmaya ve kültür koleksiyonları oluşturulmaya başladı.
Bursa’da geçtiğimiz günlerde açılışı yapılan Ulusal besin ve beslenme Starter Kültür Gen Bankası kurulması ile Türkiye, besin ve beslenme alanında eksikliği hissedilen önemli bir merkeze kavuşmuş oldu. Genetik materyalin gelecek nesillere aktarılmasını sağlayacak bu merkezin, öncelikle Starter Kültür adı verilen kontrollü şartlarda besin ve beslenme üretiminde kullanılan yararlanılan mikroorganizmaların toplanması ve çoğaltılmasını sağlaması bekleniyor.
Bursa besin ve beslenme ve Yem Kontrol Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Ulusal besin ve beslenme Starter Kültür Gen Bankası’na ilişkin bilgiler verdi.
Açıklamada şu bilgilere yer verildi:
Yoğurt, kefir, peynir, tereyağı, boza ve ekmek gibi besin ve beslenmeların üretiminde faydalı mikroorganizmalardan yararlanılmaktadır. Starter kültürler; maya, küf ve bakterilerin değişik formülasyonları olup, standart kalitede ürün elde edilmesi, istenen lezzet verilmesi, dayanıklılığın artırılması amacıyla çeşitli besin ve beslenmeların üretiminde kullanılmaktadır. Ulusal besin ve beslenme Starter Kültür Gen Bankası sayesinde besin ve beslenme endüstrisinde kullanılan ve yurt dışından ithal edilen starter kültürler ülkemizde, geleneksel ürünlerimize özgü, damak tadımıza uygun bir şekilde besin ve beslenme güvenliği açısından risk oluşturmadan üretilecektir. Böylece ülkemizin rekabet gücü artarken ekonomiye katma değer sağlanacaktır.
Ulusal besin ve beslenme Starter Kültür Gen Bankasında Türkiye’de yoğun bir üretim potansiyeline sahip yoğurt, peynir ve kefir gibi süt ürünleri üzerindeki çalışmalar sahip oldukları potansiyel gereği öncelikli olarak ele alınıyor. Bunların yanı sıra sucuk, boza, şarap, bira, sirke, turşu, ekmek, vb. ülkemizde üretimi yapılan tüm fermente ürünler için de çalışmalar yapılıyor.
Gen Bankası bünyesinde; mikrobiyoloji, moleküler mikrobiyoloji, ürün kalite değerlendirme ve enstrümantal analiz laboratuvarları ile starter kültür suş muhafaza birimleri ve pilot süt işleme tesisi bulunuyor.
Gen Bankasının faaliyetleri hakkında konuşan Merkez yetkillileri, Gen Bankasında öncelikle Türkiye’ye özgü değişik yörelere ait geleneksel fermente besin ve beslenmeların belirlendiği bilgisini verdi. Merkezdeki işleyiş şu şekilde gerçekleşiyor:
Sahadan besinler toplanıyor. Ve bunlarda bulunan faydalı mikroorganizmalar tespit edilerek özellikleri belirleniyor.
Tanımlaması yapılan bu mikroorganizmaların pilot işleme tesisinde starter kültür kombinasyonlarına ait ürün denemeleri gerçekleştirilmektedir. Bu sayede elde edilen suşlar Gen Bankası’nda toplanarak, liyofilize kültür olarak muhafaza edilmektedir. Ar-Ge çalışmaları ile tespit edilen ve tanımlaması yapılan suşların gen bankasına kazandırılması ile koleksiyon sürekli olarak geliştirilmektedir. Gen Bankamızın uzun dönemde Türkiye’ye sağlayacağı faydaları şu şekilde sıralayabiliriz;
Yüzlerce yıllık zenginliğimiz olan geleneksel besin ve beslenmelarımızdaki mikroorganizmalar belirlenerek muhafaza edilecek ve bunların korunarak sürekliliği sağlanacaktır. Türkiye’de henüz saf kültür üretimi gerçekleştirilmediğinden süt sanayi, ihtiyaç duyduğu starter kültürler bugün tamamen birkaç ithalatçı firmanın aracılığıyla temin etmektedir. Özel sektörün ihtiyaç duyduğu endüstriyel starter kültürlerin ticari olarak üretimine destek sağlanarak döviz kaybı önlenecek ve Türk halkının damak tadına hitap eden ürünlerin üretilmesine imkân sağlayacaktır.Elde edilecek starter kültür koleksiyonu özel sektör, üniversiteler ve diğer araştırma kuruluşları ile paylaşılarak yeni ürünler elde etmede kullanılabilecektir.
