GDS Bilim, gerçeği arama eylemidir. Bilimsel bilgi gerçeklerin toplanması, düzenlenmesi ve yorumlanması ile ortaya çıkar. Bilimsel dürüstlük “gerçeği arama” eyleminde ahlaklı, doğru, emeğe saygılı ve içten olmayı gerektirir.
Bilimin temeli dürüstlüktür. Bilimsel araştırmanın amacı maddi kazanç sağlamak, toplumda ünlü olmak, kendini yüceltmek, meslektaşları arasında sivrilmek değildir. Bilimci “bilim teknisyeni” değil, aydın bir kimlik olduğunda ahlak felsefeyi de tam özümsemiş olmalıdır. İnsan, bilimci olmaya, bilimci gibi yaşamaya karar verdiğinde öncelikle ve özellikle bilim etiğini incelemek, öğrenmek zorundadır.
Etik olmadan bilim olmaz
TÜBA etik kurulu etiği
Etik, insanların ahlaklı yaşamanın temelleri üzerine akıl yordukları ve bu temellerden yola çıkarak doğru ve yanlışı ayırt etmeye, doğru davranış biçimlerini bulmaya ve uygulamaya yarayabilecek kuramsal ve toplumsal araçları geliştirdikleri bir düşün alanıdır.
Şeklinde tanımlamıştır. Etik, akıl yürütme ve paylaşım ortamlarının yaratıldığı ve yaşama geçirilmesi için gerekli toplumsal araçların geliştirildiği bir toplumsal iletişim ve eylem alanı olarak da tanımlanmaktadır. Her türlü insan ilişkisini, toplumsal yaşamın ve etkileşmenin ahlaki kurallarını oluşturur. Birey egosu itibarı ile güçlü bir şekilde “kural dışı” davranma eğiliminde olsa gerek ki ahlaklılık sürekli bir davranış refleksi olmuştur. Birbiriyle yakın ilişkide hatta eş anlamlı olarak kullanılan etik ve ahlak kelimeleri arasındaki temel ayırım: Etik ahlakı konu alan felsefi bir bilim dalıdır. Bilimsel düşünce etik olmak zorundadır. Etik bizim işimizi zorlaştıran değil, aksine yaptığımız araştırmaların sonuçlarını sunduğumuz bir yaşam felsefesidir.
Bilimsel araştırmaların bilim kamuoyuna sunulma aşaması ayrı bir sorumluluktur. Bilimsel yayınlar üzerine son yıllarda çok büyük tartışmalar yaşanmakta ve bu aşamadaki bilinen etik sorunlara yenileri eklenmekte, birkaç zaman öncesine kadar yalnızca yazarlara yönelik etik sorunlar dile getirilirken artık editör ve hakemlere (danışmanlar) ait etik sorunlar da somut belgelere dönüşmektedir.
Bilimsel yanıltmada yayın etiği çok özel bir konuma sahiptir. Bilimsel araştırmada etik dışı davranışlar ancak yayına dönüştüğünde fark edilmektedir. Ayrıca aşırma, sahtecilik, saptırma, yayın tekrarı, dilimleme gibi etik dışı davranışlar ancak yayınlar sonucu ortaya çıkmaktadır.
[tooltip content=”http://uvt.ulakbim.gov.tr/tip/sempozyum7/inci.pdf” gravity=”n” fade=”0″]Osman İnci[/tooltip]
