10 maddede: “Kurkumin”

Curcuma longa, Hindistan ve Çin’de yaygın olarak kullanılan Zingiberaceae ailesine ait bir bitki türüdür.

Zerdeçal bitkisinin köklerinden elde edilen, sarı-turuncu renk veren bir maddedir. Genellikle gıdalarda renk verici olarak kullanılan kurkumin kokusuz, ısıya dayanıklı, antioksidan bir bileşik olan tetrahidrokurkumin içerir.

1. Kurkuminoidler

• kurkumin,
• demetoksikurkumin,
• bisdemetoksikurkumin zerdeçalın ana bileşenini oluştururlar.

2. Antioksidan aktivitesi

Kurkumin vitamin E ve C ile karşılaştırılabilir oranda güçlü antioksidan etki göstermektedir. Kurkumin; süperoksit dizmutaz, katalaz, glutatyon peroksidaz gibi lipit peroksidasyonunun düzenlenmesinde önemli rol oynayan antioksidan enzimleri muhafaza ederek lipit peroksidasyonunu düşürücü etki göstermektedir. Kurkumin ayrıca lipit peroksidasyonunu tetikleyen süperoksit anyonu, hidroksil radikali gibi serbest oksijen radikallerini ve nitrojen dioksit radikallerini süpürücü etki göstermektedir.

3. Antikanserojen aktivitesi

Kurkuminin kolon, duedonum, özefagus, ön mide, mide, karaciğer, göğüs, lösemi, oral ve prostat gibi pek çok kanser türünde tümorojenik aktiviteyi baskılayabileceği ortaya konmuştur.

4. Alzheimer’a karşı koruyucu etkileri

Zerdeçal beyinde nörolojik işlevi arttırarak beyin sağlığını korur, zihinsel hastalıklara yakalanma riskini azaltır. Alzheimer hastalığı olan hayvan modellerinde, kurkumin amiloid ve okside protein seviyelerini düşürerek bilişsel bozukluklardan koruduğu gözlemlenmiştir.

5. Antidiyabetik aktivitesi

Kurkuminin hipoglisemik etkisini nasıl gösterdiği yapılan birçok çalışmada incelenmiştir. Kurkuminin Tip 2 diyabetli farelerde PPAR-γ ligant bağlama aktivitesi ile kan glukoz seviyelerinin yükselmesini baskıladığı bulunmuştur. Artan oksidatif stres ve hiperglisemi diyabette hızlandırılmış ileri glukasyon ürünleri birikimi (AGEs) ve kollojen liflerinin çapraz bağlanmasına katkıda bulunmaktadır. Kurkumin uygulanması diyabette AGE-indüklü komplikasyonlara karşı koruma göstermiştir.

6. Kardiyovasküler sistem üzerine etkileri

Aterosklerotik tavşanlarda yapılan çalışmalarda kurkuminin kardiyovasküler hastalıklardan koruyucu etki gösterdiği gözlenmiştir. Koruyucu etkisini hücre içi membranlarda lipit peroksidasyonunu inhibe ederek yaptığı görülmüştür.

Yüksek yağlı diyetle ve streptozinle indüklenen diyabetik sıçanlar, yedi gün boyunca kurkuminle (50, 150 ve 250 mg/kg vücut ağırlığı) beslenmiştir. Kurkumin doza bağımlı olarak plazma lipitlerini ve glukoz seviyelerini düşürmüştür ve 150 mg/kg’da en önemli etkiyi göstermiştir.

7. Solunum yolu hastalıkları üzerine etkileri

Kurkuminle ilgili özellikle solunum yolu hastalıklarında çok sayıda çalışma yapılmıştır. Kurkumin, Doğu tıbbında solunum yolu hastalıklarını da içeren çeşitli kronik inflamatuar hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır. Kurkuminin sıçanlarda aspirasyona bağlı hava yolu hasarında indüklenebilir nitrik oksit sentaz aktivitesini azalttığını gösterilmiştir.

8. Yara iyileştirici etkileri

Zerdeçalın geleneksel kullanımından yola çıkarak yara iyileştirici etkisini geliştirmek amaçlı çalışmalar yapılmıştır. Yapılan bir çalışmalarda yaranın biyopsisi incelendiğinde, kurkuminle tedavi edilen grup, tedavi edilmeyen grupla karşılaştırılmıştır ve tedavi edilen grupta çok sayıda makrofaj, nötrofil ve fibroblasta rastlanmıştır. Kurkuminle tedavide var olan miyofibroblastlar daha hızlı yara iyileşmesine katkı sağladığı görülmüştür.

9. Advers etki gösterir mi?

Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), kurkumini genel olarak güvenli olarak tanımlanmıştır. Nitekim kaynaklarda da kurkumin kullanımıyla direkt ilişkili ciddi yan etkiler bildirilmemiştir. Ancak ilaç etkileşimlerine ilişkin literatürde güçlü kanıtlar mevcuttur. Başta kemoterapi ilaçları olmak üzere birçok ilaçla etkileşimine dair çalışmalar mevcuttur.

10. Yüz gram zerdeçal yaklaşık 1 – 2 gram kurkumin içermekte

Kurkuminden yararlanmak  için her gün 25 gram zerdeçal tüketilebilir. Daha fazla bilgi için diyetisyeninizle görüşebilirsiniz.