GDS Uno ile ambalajlı ekmeği Türkiye’ye tanıtan Gencer ailesi, Ülker’e ortak oldu. Uno’nun patronu Hasip Gencer’in babası Tarık Gencer’in ise alışık olunmayan bir hayat hikayesi var. Hasip Gencer ve babası Tarık Gençek’in hayatını Zaman yazarı Fikri Türkel yazdı…
Geçen hafta Ülker Grubu, ekmek sektörünün en bilinen markası Uno’yu aldı. Haberi yapıldı geçildi. Uno’yu kuran, yöneten ve sonra satın alan Hasip Gencer’i şöyle andık ve bıraktık.
Hasip Gencer’in ardındaki isim
Hasip Gencer’in ardındaki ismi tanıtmak istiyorum size. Onu sektöre ısındıran, bu alanda okumasını sağlayan ve büyüten kişiyi yani babası Tarık Gencer’i… Tarık Gencer, çok tanınmış bir isim değil. Ama kendi ifadesiyle bir sıfatı olmamasına rağmen bakanlıklarda ne istediyse yaptırabilen bir kişidir. Oğlunun üzerine master yapmasını isteyecek kadar da bu işin geleceğine inanmış biridir. Korkut Özal’ın desteğiyle
Hasip Gencer’in babası: Türkiye’de ilk un ihracatını gerçekleştiren kişi
Durum böyle; ama ben sizi daha gerilere götüreyim. 1927 yılında Afyon’da doğan Tarık Gencer’in yaramaz çocukluğu, eğitimini farklı okullarda okuyarak tamamlamasına sebep olur. Yerinde duramayan yapısı onu iş konusunda da kararsız biri yapar. Sultanahmet Ticaret Okulu’nu 1952’de bitirince babasının görevi sebebiyle Adana’da iş aramaya koyulur.
Hamalbaşılığı
Kavrama kabiliyetinin çok yüksek olması ve çabuk karar verebilmesi onun başarısının anahtarı olur. 1952’de Çukobirlik’te hamalbaşı olarak başladığı çalışma hayatında, Adnan Menderes’in en yakın arkadaşlarından Ziraat Bankası Genel Müdürü ve Çukobirlik İdare Meclisi Başkanı Ali Sağ’ın gözüne ilişir. Sağ, Gencer’i, Adnan Menderes’in talimatı ile kurulacak olan Çukurova Elektrik’in ilk genel müdürü yapar. O tarihlerde olmasa bile yakın zamanda ihtiyacın artacağını düşünerek böyle bir şirketin kurulmasını planlar Menderes. Gencer, barajın kurulmasını değil, ama üç-beş kişinin elinde olan hisselerin geniş bir tabana yayılmasını sağladıktan sonra oradan ayrılır.
Askerliği
Çukurova Petrol şirketinde çalışmaya başlar. Şirketin sahibi Halil Göksel, şahsi hakları dahil tüm yetkileri Tarık Gencer’e teslim eder ve kendisi İstanbul’a gider. Şirketi kısa zamanda kâra geçirir. Patronu Halil Bey, böyle başarılı birisini bırakmak istemez ve askerlik çağı gelmesine rağmen Tarık’ın askerliğini bir yolunu bularak her seferinde tecil ettirir. Günün birinde Gencer, patronundan habersiz tecili kaldırır ve askere gider.
Şefliği
Tarık Bey, askerden sonra babasının İstanbul’a tayin edilmesi ile önce Beyoğlu PTT’sinin muhasebesinde çalışır. Çok kısa zamanda şef olur. 15 kişinin çalıştığı muhasebede 12 kişinin işine son verir ve aynı işi üç kişiyle yapmaya devam eder. Hesapları kusursuz ve zamanında teslim etmesi PTT Genel Müdürlüğü’nden ilgililerin dikkatini çeker. Ankara’dan iki kişi onun çalışma sistemini incelemek için İstanbul’a gönderilir. Bu arada babasının rahatsızlığı sebebiyle Afyon’a tayinini isterken İstanbul Bölge Müdürlüğü muhasebesine getirilir. Yine kavga eder, ayrılır. Anadolu Bankası’nın da büyük hissedarı Selahattin Benli’nin teklifiyle un işine girer.
Önce muhasebe müdürü…
Polatlı Un Fabrikası’na önce muhasebe müdürü, kısa süre sonra da tüm yetkilerle donatılmış genel müdür olur. 175 kişilik fabrikanın çalışan sayısını 100’e indirir. İşten uzaklaştırdıkları arasında patronun dayısının oğlu da vardır. Bu yüzden Benli ile tartışır ve istifa eder. Bu arada DPT’nin çağrısı üzerine katıldığı ihtisas komisyonlarında değirmen ve buğday üzerine 1965’e kadar fikirlerini beyan eder. Bir süre Erdemir’de çalışır. Oradan, kısa bir süre için gittiği ama hâlâ yaşadığı Tekirdağ’a gelir.
Verilen ilan
Salat’ın kurucusu Özdoyuranlar’ın gazeteye verdiği genel müdür ilanı dikkatini çeker. Orada göreve başlar, ama anlaşmazlık yüzünden buradan da ayrılır ve 1972’de bugün hâlâ üretimine devam eden Türkiye’nin beşinci büyük un fabrikası Marmara Un Sanayii’ni kurar. Korkut Özal, tarım ve köyişleri bakanı iken Tekirdağ’a gelir ve buğday ihracatından bahseder. Gencer de ona “Niye un değil de buğday?” diye sorar. Özal, bunun için un teknolojisinin yeterli olmadığını söyler. Gencer yeterli olduğunu iddia eder. Korkut Özal, Gencer’e, bunu ispat etmesi halinde tek başına un ihracatına izin vereceğini söyler. Oturur araştırır ve sonunda ispatlar. Hüsnü Doğan’la beraber un ihracatına yönelik kararnameyi yazar ve ilk un ihracatını yapmaya böylece hak kazanır.
Hâla etkin bir isim
Tarık Gencer, yakın dönemin un sanayi kahramanlarından ve hâlâ bu pazarda etkin bir isim. Bunca çalıştığı yerler ve Türkiye’nin ünlü kişileriyle ilgili yüzlerce anısı var. Onları da başka bir sebeple umarım anlatma şansı bulurum.
