GDS OECD ülkelerinde her 10.000 kişiye 37 doktor düşüyor. Türkiye’de ise bu oran 10.000 kişiye 17. Bu tablonun en acı yanıysa hekimlerin hastalarına ayırdıkları zamanın her geçen gün azalması…
Birçok kişi hastalığının ne olduğunu bile bilmeden doktor yolunu tutuyor ve ne yazık ki kendisinden daha fazla hastalığı olanların önüne geçiyor. Bu da hem doktorların zamanından çalıyor hem de daha acil müdahale edilmesi gereken hastaları engelliyor. Peki suç kimin? Aslında suç ne hastaların ne de doktorların, çözümü ise teknolojide.
Yazılım dünyasında birçok alanda deva olabilecek bir dönemdeyiz. Şirketler, geliştirdikleri artificial intelligence denen yapay zeka ve öğrenen makineler (machine learning) teknolojileri sayesinde birçok alanda algoritmalar geliştirebiliyor. Bu algoritmalarda, insan beyninin hesap edemediklerini daha önce elde edilmiş deneyimler sayesinde hızlıca çözebiliyor. Tıpkı şimdi anlatacağımız örnek gibi…
İlk proje test ediliyor
ABD’nin San Francisco şehrinde yer alan California Üniversitesi‘nin Dijital Sağlık İnovasyonları Bölümü geçtiğimiz aylarda uzun süreden beri üzerinde çalıştığı projeyi tamamladı. GE ile birlikte geliştirilen projeye kısaca ‘Dr. Algoritma’ denilebilir. Dr. Algoritma’nın en önemli özelliği ise hastaları önceliklerine göre takibine imkan sağlaması. Başka bir deyişle normal sonuçları olan hastalarla, aciliyet gerektiren hastaların ayrıştırılabiliyor. İlk kez radyoloji bölümünde kullanılan bu teknolojide yapay zeka ve öğrenen makineler teknolojileriyle geliştirilmiş algoritmalar kullanılıyor. Paylaşılan bilgilere göre ortaya çıkan ortak uygulamada iki alana odaklanılacak. Bunlardan projelerden biri röntgen sonuçlarının yorumlanmasında kullanılacak. Hastaların röntgen çekildikten sonra sonuçların çıkmasını ve doktorların yorumlama süresini ortadan kaldırılması hedefleniyor. Bu süreç yerine algoritmalar daha önce hastalık görülen insanların sonuçlarını kıyaslayacak ve doktora yönlendirecek. Bu sayede ise acil müdahaleler hızlanacak. Belki de hayatlar kurtulacak. Tabii bu örnek bir başlangıç. Proje ekibinin beklentileri ise paylaştığımız örneğin çok daha ötesine geçiyor. 3 yıl boyunca test edilecek proje sonrasın algoritmaların doktorların yerini alması planlanıyor.
Kansere çözüm olabilecek mi?
Dr. Algoritma olan diğer bir proje ise kanser hastalarına uygulanmaya başladı. Geliştirilen yapay zeka teknolojileri tahlil sonuçlarına göre kanser hastalarına tedavi yöntemi uygulayacak. Örneğin; kanser hastalarının sonuçlarından elde edilen veriler algoritmalarla incelenecek. Bu veriler, o ana kadar dünyada en iyi sonuç alınmış kanser tedavisiyle karşılaştırılacak. Bunun sonucunda ise algoritmalar hastalara en iyi tedavi yöntemini önerecek. Başka bir deyişle dünyadaki tüm doktorlar bir olacak ve tek bir hastayı kurtamaya çalışacak. Bu da kanser hastalarının tedavi olması sağlayacak.
Yazının başındaki paylaştığımız sayı değerleri bizi karamsarlığa sürüklese de teknolojiyle denenen örnekler fazlasıyla umut veriyor. Dr. Algoritma gibi çözümlerin çok yakında hastalarla buluşması sürpriz olmayacak.
