Çölyak – Gerçek Diyetisyenler Sitesi

Hacettepe Üniversitesi (HÜ) Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Hülya Gökmen Özel, AA muhabirine yaptığı açıklamada, sağlıklı bir yaşamın ön koşullarından birinin doğru beslenme alışkanlığı olduğunu söyledi.

Prof. Dr. Özel, glutensiz diyetin ise buğday, çavdar, arpa gibi tahılların diyetten çıkarılmasından oluştuğunu söyledi.

Glutensiz diyette birçok besinin tüketiminin sınırlandırıldığını ve beslenme düzeninden çıkartıldığını ifade eden Özel, Yasaklanan besinlerden en önemlisi B grubu vitaminlerinin çoğunun temel kaynağı olan tahıl gruplarıdır. Bu vitaminlerin yetersizliği bilişsel performansı etkilemektedir. Ayrıca ekmek tüketiminin sınırlandırılmasıyla doygunluğun sağlanmasında ve bağırsakların düzgün çalışmasında sorunlar görülebilir. Glutensiz diyetin çölyaklı ve gluten hassasiyeti bulunan hastalarda tedavinin bir parçası olduğu ancak sağlıklı kişilerde zayıflama amacıyla kullanılmasının gerekli olmadığı ve glutensiz diyet uygulamasının zayıflama üzerine etkili olabileceği iddiasını, besin duyarlılığı testleri yapan ve glutensiz ürün pazarlayan firmaların başlatmış olabileceği unutulmamalıdır, uyarısında bulundu.

https://www.aa.com.tr/tr/saglik/populer-diyetler-hasta-edebilir-uyarisi/1497300

12 Şubat 201912 Şubat 2019

Gerçek Diyetisyenler SitesiYorum yap

Sağlık Bakanlığı Çölyak Rehberi’ni yayımladı!

Sağlık Bakanlığından yapılan açıklamaya göre; rehberde hastalığın tanısı ve tedavisine yönelik bilgi ve öneriler, tedavide güncel gelişmeler, sakıncalı besinler, besinlerin hazırlanmasında dikkat edilmesi gerekenler, diyet ve ilaçlarla ilgili önemli detaylar yer alıyor.

Çölyakla ilgili çalışmalarda kullanılmak üzere Sağlık Bakanlığı tarafından geliştirilen yeni logo da ilk kez bu rehberde kullanıldı. Sağlık Bakanlığı tarafından STK’lar, Üniversiteler ve özel sektör iş birliğinde hazırlanan “Erişkin Bazı Metabolizma Hastalıkları ve Çölyak Hastalığı Kontrol Programı 2019-2023” kapsamında hastaların uygun ürünlere ulaşımının arttırılması; çölyak hastaları için marketlerde, halka açık yerlerde ve AVM’lerde uygun gıda satış noktaları oluşturulması ve farkındalık çalışmaları devam ediyor.

Program kapsamında yayınlanan Çölyak Rehberi içinde hastalığın tanımı, tanısı ve komplikasyonları, hastalığın tedavisi ve izlemi başlıklarına yer verildi. Bu rehberle birinci basamakta aile hekimleri tarafından hastalığın tanınması; rehberin tanı, tedavi ve izlem sürecinde yol gösterici olması amaçlanıyor.

Çölyak tedavisindeki güncel gelişmeler, besin etkileşimleri ve sakıncalı besinler, diyet ve ilaçlarda dikkat edilecek hususlar gibi başlıkların bulunduğu rehberde; glutensiz diyetin çok sıkı uygulanması gerektiği ve çok düşük miktardaki glutenin bile klinik belirtilerin devam etmesine neden olacağı uyarısı yer alıyor.

Sağlık Bakanlığı Çölyak Rehberi’ni cihazınıza indirin!

Sağlık Bakanlığı Çölyak Rehberi’ni indirmek iin aşağıdaki düğmeyi kullanabilirsiniz.

İNDİR

15 Ekim 2018

Gerçek Diyetisyenler SitesiYorum yap

Glütensiz besin fiyatlarındaki artış aileleri mağdur etti!

Çölyak hastaları tarafından tüketilen glütensiz besinlerin çoğunun fiyatı, dövizdeki artış nedeniyle yükseldi. Marketlerde birkaç ay öncesine kadar 8,5 ₺’ye satılan glütensiz krakerlerin fiyatı 12,5 ₺’ye çıktı. Ukrayna’dan ithal edilen greçka ununa ise çuval başına yüzde 30 oranında zam geldi. Glütensiz ekmekler 20 ₺ civarında satılmaya başlandı. İzmir Büyükşehir Belediyesi de 2 ₺’ye sattığı glütensiz ekmeğin fiyatını 4 ₺’ye çıkardı.

Çölyak hastaları tarafından tüketilen glütensiz gıdalar, döviz kurundaki hareketliliğin ardından zamlandı. Fiyatlar, çavdar, arpa, yulaf gibi birçok tahılda bulunan glüten proteine karşı hassasiyeti olan çölyak hastalarının cebini yaktı. Hastalar, halihazırda pahalı olan glütensiz gıdaların zamlanması ile birlikte zorluk yaşamaya başladı. Glütensiz ürünler için kullanılan, yurtdışından ithal edilen greçka ununun bir çuvalı 200- 250 ₺’den 325- 330 ₺’ye yükseldi. Marketlerde satılan glütensiz çikolata, kraker gibi ürünler de zamdan etkilendi. Birkaç ay öncesine kadar 8,5 ₺’ye satılan glütensiz krakerlerin fiyatı 12,5 ₺’ye yükseldi. Glütensiz ekmekler ise piyasada 20 ₺ civarında satılıyor. İzmir Büyükşehir Belediyesi de 2 ₺’ye sattığı glütensiz ekmeğin fiyatını 4 ₺’ye çıkardı. Sosyal sorumluluk projesi çerçevesinde İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından satışa sunulan ekmeklerden halen satış karı elde edilmemesine rağmen, ithalat girdileri fiyata yansıtıldı.

Aileler mağdur

Çölyak teşhisi konulduğundan beri glütensiz yaşama başladığını belirten Enver Adıgüzel (57),

2009 yılında çölyak hastası olduğum İzmir Atatürk Eğitim Araştırma Hastanesi’nde tespit edildi. Eklem ağrıları, ishal, kusma gibi şikayetlerim vardı. 33 ay boyunca hastalığım araştırıldı ve teşhis koyulamadı. Şu anda bu ürünlerle yaşamak zorundayım. İzmir Büyükşehir Belediyesi bize bu konuda destek verdi, çölyak hastaları için ekmek üretti. Bu ekmeklerin fiyatı 2 ₺’den 4 ₺’ye çıktı. Döviz kurlarında yükselme oldu ama en azından bu fiyat artışının sebebini öğrenmek istiyorum. Şu anda bu ekmekten günde en az 2 tane almak zorundayım ve zorlanıyorum. 2 çocuk babası ve emekliyim. Zam beni zor durumda bıraktı. Zaten yükümüz çok ağır, dedi.

Kızı Asya’nın (19) çölyak hastası olduğunu belirten Nalan Kayaoğuz,

Kızımın çölyak hastası olduğunu 15 aylıkken öğrendik. Şu anda üniversite öğrencisi, kampüste glütensiz ürün bulamıyor ve bütün günü aç geçirmek durumunda kalıyor. Ürünlerin pahalılığından etkileniyoruz. Bizim ürünlerimiz ithal olduğu için daha çok etkileniyoruz. En basitinden bir örnekle, aldığımız kraker 8,5 ₺’den 12,5 ₺’ye çıktı. 2 paket aldığımızda 25 ₺’ye geliyor, diye konuştu.

Destek artırılmalı

Çölyak hastalarının glütenli buğday, arpa ve çavdardan yapılmış hiçbir gıdayı tüketmemeleri gerektiğini vurgulayan Ege Çölyakla Yaşam Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Sema Aydoğdu,

Hastalar ürün temininde ciddi sıkıntılar yaşıyordu. Derneklerin kurulmasıyla birlikte ürünler ithal edilmeye başladı. Glütensiz un, makarna, ekmek, gofret, özel çikolata ve cipsine kadar hastalar ulaşabilir hale geldi ama bunların tamamı ithal ürünler ve döviz ile benzeri değişikliklere bağlı olarak doğrudan etkilenen ürünler. Son dönemde döviz kurundaki değişiklikler hepimizi etkiliyor. Çölyak hastaları için de ürünlerin fiyatlarının yükselmesi sorununu beraberinde getiriyor. Şu anda çölyaklılar ürünlere ulaşma konusunda hepimizden birkaç kat daha fazla sıkıntı içindeler. İzmir Büyükşehir Belediyesi çölyaklıların gıdaya ulaşımı konusunda çok büyük destek veren bir kuruluş. Yılda iki kez içinde unun, hamburger ekmeğinin, çikolata vb. gıda maddelerinin bulunduğu kolileri çölyak hastalarına dağıtıyorlar. Türkiye en azından belli bir dönemi atlatıncaya kadar Belediyelerin bu desteklerini arttırmalarında yarar var, diye konuştu.

Bu yıl bahar aylarında Meclis’te çölyakla ilgili bir komisyon çalışması yapıldığını dile getiren Prof. Dr. Sema Aydoğdu, “Türkiye’nin bütün dernekleri çalışmaya katıldı. Devletin çölyaklılara her ay verdiği 70 ₺ ile 120 ₺ arasında verdiği yardım parasının arttırılması önerisi komisyondan çıktı. Bunun bir an önce hayata geçirilmesini bekliyoruz” dedi.

Satış fiyatları arttı

Glütensiz yaklaşık 56 çeşit ürün satışı yaptığını belirten işletme sahibi Kaan Özçörekçi (29),

Kullandığımız ham maddelerin çeşitliliği çok fazla ve yüzde doksanına zam geldi. Her üründe kullandığımız yumurta, süt, yağ gibi malzemeler artık zamlı satılıyor. Yumurta fiyatı neredeyse 3 katına çıktı. Biz de ister istemez satış fiyatına yansıtıyoruz. Biz de bu zamdan zarar gördük. Ukrayna’dan getirdiğimiz greçka, karabuğday gibi glütensiz ürünlerin dolara bağlı olduğu için fiyatları yükseldi. Çuval başına yüzde 30 zam geldi. Daha önce 200-250 ₺’ye aldığımız çuvalı şuanda 325-330 ₺’ye alabiliyoruz. İster istemez satış fiyatları da yükseliyor. Örneğin tamamen karabuğdaydan elde ettiğimiz bir ürünümüz var, karabuğday fiyatı yüzde 30 artınca en az yüzde 15’lik zam yapmak durumunda kalıyoruz dedi.

30 Temmuz 2018

Editör Yardımcısı Nezihe ŞengünYorum yap

Teff

Teff tek yıllık bir bitki olmakla birlikle ana vatanı Kuzey Etiyopya olmasına karşın her yere uyum sağlayabilen bir bitkidir.

Teff bitkisinin besin değerlerinin en yüksek olduğu zaman çiçeklenme öncesi ve çiçeklenme döneminde olduğu bu dönemlerde hasat edilmesi gerektiği bildirilmiştir. Protein ve kalsiyum oranının yüksek olduğu tespit edilmiştir. Etiyopya’nın birincil tahıl ürünü olan teff’in yapısının chia tohumu ve kinoa ile benzer olduğu bildirilmiştir.

Glüten içermediği bu nedenle çölyak hastaları tarafından tüketilebildiği bildirilmiştir.
Kalsiyum içeriği yüksek olmasından dolayı büyüme ve gelişmeyi desteklediği bildirilmiştir.
Protein içeriğinin yüksek olması ve tahıl olarak tüketiminin mümkün olmasından dolayı sporcu beslenmesine dahil edilebilmektedir.

Tek başına kilo verme gibi mucizevi bir etkiye sahip değildir.

4 Nisan 2018

Diyetisyen Esra İnceYorum yap

Gluten gerçeği

Son zamanlarda adını sıkça duyduğumuz, kilo vermek için diyetten çıkartılan gluten aslında nedir ? Hangi gıdalarda bulunur ? Gluteni diyetten çıkarmak ne kadar doğru ve kimlerin glutensiz beslenmesi gereklidir ?

Gluten; kısaca tahıllarda bulunan proteinlere verilen isim olarak tanımlanabilir. Tahıllardaki depo proteinleri prolaminler ve polimerik gluteninler olmak üzere başlıca iki gruba ayrılmaktadır. Gluten proteinleri ise tahıl tanesindeki depo proteinlerin prolaminler alt sınıfına dahildir.

Glutenin etkisi besinlerden ekmek üzerinedir. Ekmeğin kabarmasından ve mayalanmasından sorumludur.

Gluten İçeren Besinler

Buğday, arpa, çavdar, yulaf, tam buğday unu, galeta unu, hazır çorbalar, müsli, kahvaltılık gevrekler, irmik, makarna, bulgur, şehriye gluten içeren gıdalar arasındadır.

Gluten İçermeyen Tahıllar

Karbonhidratlı gıdalardan mısır, pirinç, karabuğday, darı, kinoa, mısır nişastası ve patates nişastası ise içeriğinde gluten barındırmamaktadır.

Gluten İçermeyen Gıdalar

Et, tavuk, balık, yumurta, meyveler, sebzeler, kurubaklagiller, yağlar, yağlı tohumlar

Çölyak Hastalığı

Gluten mide ve bağırsak yoluyla kolayca sindirilebilen bir protein türüdür. Fakat bazı kişiler sindirmekte zorluk çekebilirler ve karın ağrısı, ishal, kusma, kabızlık, baş ağrısı, yorgunluk, kilo kaybı, anemi, yorgunluk, depresyon, görmede bulanıklık, ellerde ve ayaklarda uyuşma hissi gibi rahatsızlıklar ortaya çıkar. Glutenin bu sindirilememesi durumu Çölyak hastalığı olarak adlandırılır. Çölyak hastalığı nüfusun yaklaşık %0,7-1 ini etkileyen otoimmun bir bozukluktur. Bu kişilerin beslenme programından gluten içeren ürünlerin çıkartılması semptomların geçmesini sağlayacaktır.

Gluten İntoleransı Nedir ?

Çölyak dışı gluten intoleransı olarak tanımlanan gluten intoleransının son yıllarda çölyak hastalığından daha sık görüldüğü düşünülmektedir. Semptomları da çölyak hastalığı ile birebir aynıdır. Çölyak hastalığı veya buğday alerjisi teşhisi almayan bir bireyin, glutenli besinler tükettikten sonra kusma, gaz, karın ağrısı gibi şikayetleri artıyor, fakat diyetinden elimine ettikten sonra azalıyorsa gluten intoleransı var demektir. Daha sonra yavaş yavaş deneme yanılma yolu ile hangi besinleri tükettikten sonra sıkıntı yaşıyor kontrol edilerek, diyetine eklemeler yapılabilir.

Glutensiz Diyet Zayıflama Diyeti Olarak Kullanılabilir mi?

Glutensiz diyet yapmak zayıflamaya yardımcı olabilir, fakat bu simit, ekmek, makarna, bulgur, hamur işi ve rafine karbonhidratlardan uzak durduğunuz için gerçekleşir. Ayrıca bazı glutensiz ürünler rafine glutensiz tahıllardan elde edilir. Bu da ürünün lif miktarının ve besin değerinin azalması anlamına gelir. Yukarıda da bahsettiğim gibi, çölyak hastalığı veya gluten intoleransınız yoksa glutensiz beslenmenizin bir anlamı yoktur.

Glutensiz Diyette Dikkat Edilmesi Gerekenler

Hazır ürün satın alırken içeriğinde gluten bulunmamasına dikkat edin. Ayrıca bazı glutensiz ürünler ekstra yağ ve şeker barındırmaktadır. Yani olabildiğince hazır ve paketli gıdalardan uzak durarak doğal gluten içermeyen ürünleri tercih etmeniz en sağlıklısı olacaktır.

18 Ağustos 201718 Ağustos 2017

Diyetisyen Işıl ÖzbayYorum yap

Çölyaklı bireyler için: “Kinoa”

Kinoa olarak bilinen Chenopodium quinoa…

Kazayağıgiller familyasından tek yıllık, tohumla çoğalan, otsu bir bitki olup, glutensiz bir türdür. Buğdaygiller ailesine ait olmadığı için yalancı tahıl (psödotahıl) ve hatta yalancı tohum olarak kabul edilir.

Kinoa tohumu son derece besleyicidir. Bazı uzmanlara göre de, kinoa dünyadaki açlık sorununa çare olabilecek bir üründür. Küresel olarak dikkat çekmek amacıyla Birleşmiş Milletler, 2013 yılını Uluslararası Kinoa Yılı ilan etmiştir.

İnsan beslenmesinde önemli yeri olan protein, diyet lifi, esansiyel yağ asitleri, mineraller, vitaminler ve biyoaktif bileşenlerce zengin olmaları, iyi bir enerji kaynağı olmaları, kinoayı yaygın olarak kullanılan diğer tahıl çeşitlerinden farklı kılmaktadır.

100 gramında:

368 kkal enerji olu,
%10 – 18 protein,
%4.5 – 8.75 yağ
%2.1 – 4.9 lif içermektedir.

Glutensiz olması ve yüksek besin değeri nedeniyle çölyaklı bireylerin diyetlerinde kullanılması önerilmektedir. Kinoa, sütünkine benzeyen ve balık, sığır eti, soya fasulyesi ve buğdakinden daha yüksek biyolojik bir değere (% 83) sahiptir. Bütün esansiyel aminoasitleri içerir ve dengeli bir amino asit profiline sahiptir. Kinoa, % 37’den fazla esansiyel amino asit içerir.

Tohumlarındaki yüksek Ca içeriği yeni tanı alan çölyak hastaları arasında iyi bilinen osteopeni ve osteoporoz prevalansı nedeniyle çölyak hastaları için özel bir önem taşır .

Kinoanın yüksek besin değeri, terapötik ve glutensiz içerik özellikleri de dahil olmak üzere çocuklar, yaşlılar, yüksek performanslı sporcular, laktoz intoleransı olan bireyler, osteoporoz eğilimli kadınlar, anemi, şeker hastalığı, dislipidemi, obezite ve çölyak hastalığı gibi yüksek risk grubundaki tüketicilere fayda sağlayabileceği belirtilmiştir.

Çölyak ve laktoza intoleranslı kişiler gluten içermeyen yapısı ve süt kazein kalitesine benzeyen zengin protein seviyeleri nedeniyle tüketmelilerdir.

Bulgular çölyak hastalarından serum Ig_A‘larının bu çeşit proteinlere düşük bağlanma afinitesi gözlendiğinden çölyaklı bireyler için güvenli olduğunu göstermektedir.

Yararlanılan kaynaklar

1.Demir MK, Kılınç M KİNOA: BESİNSEL VE ANTİBESİNSEL ÖZELLİKLERİ. Journal of Food and Health Science 2016; 2(15): 104-111. 2.Tan M, Yöndem Z İnsan ve Hayvan Beslenmesinde Yeni Bir Bitki: Kinoa (Chenopodium quinoa Willd.). Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü, Erzurum. Alınteri 2013; 25 (B): 62-664.Navruz-Varlı S, Şanlıer N. Nutritional and health benefits of quinoa (Chenopodium quinoa Willd.). Journal of Cereal Science 2016; 69: 371-376. 3. Türksoy S, Özkaya B. Gluten ve Çölyak Hastalıgı. Türkiye 9. Gıda Kongresi; 24-26 Mayıs 2006, Bolu

28 Nisan 2017

Gerçek Diyetisyenler SitesiYorum yap

Non-çölyak glüten hassasiyeti nedir?

Non-çölyak glüten hassasiyeti, glüteni tolere edemeyen, glütenli besinler aldıklarında aynı çölyak hastalığına benzeyen belirtileri olan, ancak kanında çölyak hastalığına özgü antikorlar bulunmayan ve ince bağırsak dokusunda hasar gözlenmeyen bir durumu tanımlıyor.

Çölyak hastalığı %1 oranından görülürken, non-çölyak glüten hassasiyetine toplumun yaklaşık %20’sinde rastlanıyor…

Çölyak nedir?

9 Nisan 20179 Nisan 2017

Gerçek Diyetisyenler SitesiYorum yap

Textbook bilgisini değiştirebilecek haber! Çölyak hastalığını bir virüs tetikliyor olabilir!

Şu ana kadar genetik bir hastalık olduğu düşünülen çölyak hastalığını insanların yaşadığı viral bir enfeksiyon oluşturuyor olabilir.
Textbook bilgisini değiştirebilecek haber! Çölyak hastalığını bir virüs tetikliyor olabilir!

New Scientist’de yer verilen habere göre, fareler üzerinde yapılan bir araştırmada, şu ana kadar genetik bir hastalık olduğu düşünülen çölyak hastalığının, viral bir enfeksiyona bağlı olarak gelişebileceği bulundu.

T₁L reovirüsleri vücuttaki gluten toleransını yok ediyor

Chicago Üniversitesi’nden Bana Jabri ve ekibi, farelere T₁L olarak bilinen yaygın bir reovirüs enjekte ettiklerinde, vücuttaki gluten toleransının yok edildiğini buldu. Araştırmacılar, reovirüs enjekte edilen küçük bir fare grubunu, glutenin bir parçası olan gliadinle beslediklerinde, vücutlarında iki gün süreyle bu birleşime karşı iki üç kat fazla antikor üretildiğini gözlemledi.

Tesadüfen bulundu, tıp kitapları yeniden yazılabilir!

Jabri, reovirüslerin, immün sisteminin gluteni algılayış şeklini değiştirdiğini söyledi. Normalde buğday, arpa ve çavdarda bulunan gluten proteininin de vücut immün sisteminin besinlere karşı geniş toleransının dahilinde olduğunu aktaran jabri, reovirüs müdahalesiyle vücudun yanlışlıkla glutene antijen muamelesi yaparak saldırabileceğini söyledi.

Bizim deneyimiz, bir virüsün besinlere karşı antijen toleransını kaybettirebileceğini gösteren ilk deney.” sözlerini kullanan Jabri, Amerika’daki yüzde 40 genetik eğilime sahip insanın neden sadece %3’ünün çölyak hastası olduğunu anladıklarının söyledi.

Genetik yatkınlıkların neden doğrudan hastalık geliştirmediği açıklanabilir

Sheffield Üniversitesi’nden David Sanders da, reovirüslerin çölyak gelişiminde oynadığı bu rolle diğer genetik yatkınlıkların da virüslerin tetiklemesiyle oluşabileceğini belirterek, neden genetik yatkınlığın doğrudan hastalık geliştirmediğini artık anlayabileceklerini söyledi.

Jabri ve ekibi şimdi Çölyak hastalığına sebep olduğu düşünülen virüslere karşı bir aşı geliştirmek için çalışacaklarını söylüyor.

medimagazin.com.tr/hekim/tibbi-gelismeler/tr-textbook-bilgisini-degistirebilecek-haber-colyak-hastaligini-bir-virus-tetikliyor-olabilir-2-19-73456.html

28 Mart 201728 Nisan 2017

Gerçek Diyetisyenler SitesiYorum yap

Çölyak tedavisi nasıl yapılıyor?

Tedavisi nasıl yapılıyor?

Hastaların, çölyak hastalığında olduğu gibi %100 glütensiz diyet uygulaması gerekiyor. Bunun hayat boyu mu, yoksa belli bir dönem mi devam edeceğine dair somut kanıtlar bulunmuyor.

Ancak eliminasyon diyeti yapılması yani alerji yapan besinlerin diyetten çıkarılmasıyla ilgili görüşler var. Probiyotikler ve düşük karbonhidrat diyeti de diğer alternatifler arasında yer alıyor. Hiç belirtisi olmayan kişilerin diyete uyumu iyi olmuyor.

Tarama ile ortaya çıkan vakaların yüzde 25’i ise böyle bir tanı konmasından dolayı memnuniyetsizliğini ifade ediyor.

28 Mart 201728 Nisan 2017

Gerçek Diyetisyenler SitesiYorum yap

Glütensiz diyet!

Glütensiz diyet, sanılanın aksine kişiyi gıdasız bırakmıyor…

Bu diyeti uygulayan kişiler de sağlıklı ve dengeli beslenebiliyor. Glüten; protein olarak mutlaka alınması gereken bir madde olmadığı için, yerine başka gıdalar konulabiliyor.

Bazı çölyak hastaları diyet yapmalarına rağmen tedaviden yanıt alamıyor. Bu vakalarda diyete uyumun sorgulanması, tanının tekrar gözden geçirilmesi, pankreas yetmezliği, mikroskopik kolit, ince bağırsağın bakteriyel aşırı gelişimi ile olası laktoz intoleransının araştırılması; tedaviye yanıtsız çölyak hastalığı tanısı kesinse kortizon tedavisinin denenmesi öneriliyor.

Tedavi edilmemiş çölyak hastalığı ileride lenfomaya ya da başka bir tür kansere dönüşebiliyor.

28 Mart 201728 Nisan 2017

Gerçek Diyetisyenler SitesiYorum yap

Çölyak belirtileri…

Çölyak hastalığı çoğu zaman sinsi ortaya çıkıyor ve tanısı geç konuyor.

Çünkü her hastalığı taklit edebiliyor. Klasik belirtileri halsizlik, ishal, kilo kaybı, şişkinlik, gaz, karın ağrısı olmakla beraber, bazen demir eksikliği anemisi, karaciğer değerlerinde bozukluk, kemik hastalıkları, cilt hastalıkları gibi sindirim sistemi dışı belirtilerle de kendini gösterebiliyor. Besinlerdeki proteinlerin emilememesine bağlı olarak protein eksikliği ve B vitamini eksikliği sonucu oluşan nörolojik belirtiler, D vitamini ve kalsiyum eksikliği sonucu görülen kemik azalması da hastalığın ilk belirtileri olabiliyor. Bu rahatsızlık dudak kenarlarında çatlaklar, ağız içinde geçmeyen yaralarla da kendini gösterebiliyor.

Çocuklarda ise ishal, gelişme geriliği, anemi gibi belirtiler veriyor. Erişkinlerde bazen bir travma, yoğun stres, ameliyat, doğum gibi olaylar sessiz bir çölyak hastalığını aniden ortaya çıkarabiliyor. Geçmiş yıllarda bu hastalığın özellikle çocukluk çağında gelişme geriliği, anemi, ishal ve beslenme bozukluğu ile kendini gösterdiği ve bu dönemin hastalığı olduğu düşünülürken, günümüzde her yaşta ve çok değişik belirtilerle çölyak hastalığına rastlanabileceği biliniyor.

17 Mart 201717 Mart 2017

Diyetisyen Yağmur GökkayaYorum yap

Otizm spektrum bozukluğunda beslenme tedavisi!

Otizm spektrum bozukluğunda sıklıkla önerilen beslenme tedavisi glüten ve kazein içermeyen glüten free casein free (GFCF) diyetidir.

Araştırmacılar şizofrenide olduğu gibi, otizmin de glüten ve kazeinin içerdiği eksofirinler ile ilişkili olduğunu savunmakta

glüten ve kazein otizmli bireylerde opioid denilen vücutta morfin etkisi gösteren kimyasal maddenin oluşumuna sebep olarak bireyde toksik etki yaratabilmektedir. Normal bir bireyde vücutta üretilen serbest morfin miktarı çok azdır.

Yüksek miktardaki eksorfinler bağışıklık sistemi ve beynin işleyiş sistemini bozmaktadırlar. Birçok otizmli çocuğun acıya duyarsız olmasının olası nedeni bu morfin bileşikleridir. Bağırsak geçiş hızının artmasına bağlı olarak bu peptidlerin intestinal membrandan ve kan-beyin bariyerinden hızla geçişine neden olur. Bunun sonucunda kan dolaşımına giren bu peptidler endojen opiat sistemini ve sinir sisteminde sinir iletimini olumsuz yönde etkilemektedir. Bu teori çocuklarda görülen diyare, ağrı ve mide-bağırsak refleksleri gibi gastrointestinal sistem semptomlarını açıklamaktadır.

Glüten ve kazeinsiz diyetle beraber opioid peptidlerinin oluşumunda azalma ile birlikte otizmde görülen bazı semptomlarda (kalıplaşmış ve rutin davranışlar, korunma, aşırı aktivite ve konuşmada gecikmeler) azalma görülebileceği bulunmuştur.

Glüten ve kazeinsiz diyette glüten (buğday, arpa, çavdar, yulaf) ve kazein (süt ve süt ürünleri) içeren besinler 60 gün veya daha uzun dönemler diyetten çıkarılır. Bu diyet bazı çocuklarda olumlu etki gösterirken bazı çocuklarda hiçbir etki göstermemektedir.

GFCF diyeti kademeli olarak uygulanması gereken bir diyettir. glüten ve kazein aynı anda diyetten çıkarılmaz. Çünkü ikisinin birlikte diyetten çıkarılması yoksunluk semptomlarına neden olabilmektedir. Bu durum alkol ya da uyuşturucu bağımlısının gösterdiği durumla aynı davranışlar olabilir. Bu yüzden GFCF diyetinin iki aşamada yapılması önerilir.

İlk aşamada inek sütü ve diğer günlük süt ürünleri diyetten çıkarılır. Kazeinin vücuttan tamamen temizlenmesi belirli bir zaman alacağından bu uygulamanın faydalarının çocuklarda genellikle 2-3 gün içerisinde, yetişkinlerde ise 10-14 gün içerisinde görülmesi beklenir. Kazein intoleransı gelişmiş kişilerde aşırı kusma, özellikle dizin arkasında ve dirsekte görülen egzama, deri altında beyaz renkli kabartılar, kulak boşalması ve kulak enfeksiyonları, konstipasyon, kramplar, diyare ve özellikle astımlı kişilerde solunum problemleri gözlenir. İkinci aşama ise glüten içeren besinlerin yani arpa, buğday, çavdar ve yulafın diyetten çıkarılmasıdır. Bununla birlikte pek çok farklı besin içeriğinde glüten barındırmaktadır. Glütenin tamamen çıkarılması kazeine göre daha uzun süreç alır. En az 3-4 haftada glüten tamamen çıkarılabilir veya bu süre 3 aya kadar da uzayabilir.

Knivsberg ve arkadaşlarının yaptığı araştırma, bir yıl GFCF diyet yapan otizmli çocuklarda sosyal temasın arttığı, ritualistik davranışların azaldığı ortaya konulmuştur. Bir başka çalışmada ise Lucarelli ve arkadaşları (1995) 8 haftalık süt ve süt ürünleri eliminasyon diyetinden sonra otistik çocuklarda davranışsal semptomların azaldığını belirtmişlerdir.

Whiteley ve arkadaşları 4-10 yaş arasındaki otizm tanısı almış 72 çocuk üzerinde bir çalışma yapmıştır. Bu çalışmada 38 kişiye glüten ve kazeinsiz diyet uygularken 34 kişiye hiçbir diyet uygulamamıştır. Çalışmanın sonunda GFCF diyetinin bazı çocukların gelişimsel sonuçları üzerinde olumlu etkisi olduğu sonucuna varılmıştır. Bu konuyla ilgili bir başka çalışma da Elder ve arkadaşları (2006) tarafından yapılan çalışmadır. 3 ay boyunca sürdürülen bu çalışma sonucunda glüten ve kazein kısıtlamasının olumlu bir etkisinin olmadığı görülmüştür.

Austism Speaks Autism Treatment Network’te yapılan bir çalışmaya katılan 1418 otizmli bireyden %12’sine GFCF diyeti uygulandı. D vitamini ve kalsiyum da dahil olmak üzere çoğu mikro besin ögelerinin diyet açısından yeterliliği GFCF diyeti uygulanmayan bireylere göre benzer bulundu.

Glüten ve kazeinsiz diyet, uygulaması çok zor ve katı bir diyettir. Bu denli katı bir diyet ailenin yaşamına psikolojik ve ekonomik anlamda zorluklar getirebilir. Ayrıca otizmli çocukların yeni tat ve kokulara alışması zor olduğundan beslenme sorunlarının görülme riskini daha da çok arttırır. Bu nedenle böyle bir diyet uygulaması ileride geriye dönülmesi zor beslenme alışkanlıklarına neden olma potansiyeline sahiptir. Ayrıca bu tip kısıtlamalar sıklıkla çocuk ile ebeveynler arasında çatışmaya neden olacağından otizmli çocuklardaki davranışsal sorunları da arttırabilir. Sonuç olarak glütensiz ve kazeinsiz diyetin bilimsel temelli kanıtları olmadığı, çocuk ve aileyi olumsuz yönde etkilediği için kullanılması önerilmez ve henüz geçerliliği bulunmamaktadır.

28 Şubat 201728 Nisan 2017

Gerçek Diyetisyenler SitesiYorum yap

Non-çölyak glüten hassasiyeti tanısı nasıl konuyor?

Tanı koymada kullanılan bir test bulunmuyor. Ancak çölyak ve diğer hastalıklar dışlandıktan sonra teşhis konabiliyor. Genetik testin negatif olması çölyak olmadığını gösteriyor.

Hastalar glütensiz diyetle sorunlarını giderebiliyor. Bütün bu klinik tabloların dışında “glütene alerji” denen bir durum da söz konusu olabiliyor. Bu durumda glüten uygulamasıyla yapılan cilt testi pozitif bulunuyor. Her iki durumda da hastalar glütensiz diyetle sorunlarını giderebiliyor.

28 Şubat 201728 Nisan 2017

Gerçek Diyetisyenler SitesiYorum yap

Çölyak belirtileri…

Rahatsızlık nasıl belirti veriyor?

Belirtiler çölyak hastalığına benziyor ancak daha hafif seyrediyor. Bu hastalıkta ince bağırsakta çölyak hastalığında olduğu gibi bağırsak geçirgenliğinin artması da söz konusu olmuyor.

Ancak bazı çalışmalarda bu hastalarda baş ağrısı, konsantrasyon bozukluğu, eklem ağrısı, bacak, kol ve parmaklarda uyuşma gibi sindirim sistemi dışı belirtiler bulunabiliyor. Belirtiler glüten alımından saatler, hatta günler sonra ortaya çıkabiliyor.

Bu da doğuştan immün yanıt için tipik bir olay oluyor. Non-çölyak besinlerle tetiklenen bir rahatsızlık olsa da bir besin alerjisi olarak kabul edilmiyor. Bunun nedeni alerji cilt testlerinde pozitif sonuç vermemesi ve kanda alerjiye özgü antikorlar besin alerjilerindeki gibi yükselmiyor.

28 Şubat 201728 Nisan 2017

Gerçek Diyetisyenler SitesiYorum yap

Çölyak tedavisi!

Çölyak hastalığı nasıl tedavi ediliyor?

Çölyak hastalarının yaşam tarzını değiştirmesi gerekiyor. Bu kişilerin, içinde glüten barındıran yiyecekler tüketmemesi, buğday, arpa, çavdar ve yulafı beslenme düzeninden çıkarması önem taşıyor.

Glütensiz gıdalar hazırlanırken, glütenli gıdaların hazırlandığı kapların kullanılmamasına da dikkat edilmeli. Çölyak hastaları; mısır, pirinç, patates, nişasta, soya fasulyesi tüketebiliyor. Ayrıca alınan besinlerin içeriğine dikkat edilmesi gerekiyor. Çünkü bazı diş macunları, meyve suları, şekerli gıdalar ve çikletlerde de glüten bulunabiliyor.

Süt ürünleri ise çoğu çölyak hastası tarafından tolere edilemiyor. Bu yüzden ilk zamanlar bu tür gıdalardan kaçınılmalı. Yulaf, hastalığı düşük seviyede olanlarda sınırlı olarak alınabilirken, hastalığı ciddi seviyede olanların kaçınması tavsiye ediliyor. Hastalar, teşhis konulmadan önce gıdalar bağırsakta emilemediği için yeterli enerjiyi alamıyor ve çok kilo veriyor. Ama glütensiz diyete geçildikten sonra belirtiler iki-üç ay içinde düzeliyor ve kilo alımı sağlanıyor.

28 Şubat 201728 Nisan 2017

Gerçek Diyetisyenler Sitesi1 yorum

Çölyak nedir?

Çölyak hastalığı nedir?

Besinlerdeki

buğday,
arpa ve
çavdarda bulunan glüten adlı bir proteine hassasiyet ile tanımlanan ve bağışıklık sistemiyle ilgili olan rahatsızlık, çölyak hastalığı olarak tanımlanıyor.

Genetik özelliği olan bu hastalıkta öncelikle ince bağırsakta hasar oluşuyor ve emilim bozukluğu ortaya çıkıyor. Beslenme düzeninden diyetisyen denetiminde glütenin kaldırılmasıyla sorun gideriliyor.

28 Ocak 201728 Nisan 2017

Gerçek Diyetisyenler SitesiYorum yap

Çölyak tanısı…

Hastalığın tanısı çölyak hastalığına özgü antikorların kanda belirlenmesi ve endoskopi ile ince bağırsaktan alınan biyopsilerin değerlendirilmesiyle konuyor.

Tanıda en sık, doku transglutaminaz antikoru IgA (tTG testi) ya da Anti-Endomisyum antikoru IgA testi kullanılıyor. Ayrıca genetik testler de uygulanabiliyor. Kesin tanı koymak için bazen endoskopik yöntemle ağızdan onikiparmak bağırsağına girilip, ince bağırsağın üç ayrı yerinden örnek alınıp, dokunun mikroskop altında incelenmesi gerekebiliyor.

Doku örneklerinde, ince bağırsak yüzeyinde emilimi sağlayan parmak şeklinde ve villüs adı verilen yapıların düzleşmesi, yassılaşması çölyak hastalığına işaret ediyor.

28 Ocak 201728 Nisan 2017

Gerçek Diyetisyenler SitesiYorum yap

Çölyak tedavisi mümkün!

Prof. Dr. Nurdan Tözün, çölyak ve non-çölyak glüten hassasiyeti arasındaki farkları ve tedavi yöntemlerini anlattı.

Çölyak ve non-çölyak glüten hassasiyeti son yılların en sık duyulan hastalıklarından. Belirtileri ile birbirine benzeyen bu iki hastalık, genetik testin sonucuna göre ayrılıyor.

İki hastalığın tedavisinde de glüten içeren besinlerden uzak durmak gerekiyor. Kişilerin yaşam kalitesini bozan çölyak hastalığı glüten intoleransı nedeniyle ortaya çıkıyor. Toplum genelinde yüzde 1 oranında görülen çölyak hastalığını andıran non-çölyak glüten hassasiyetine ise halkın yüzde 20’sinde rastlanmasına rağmen çölyak hastalığından daha az biliniyor.

Kategori: Çölyak

Glutensiz diyet sağlıklı kişilerde kullanılmamalı

Sağlık Bakanlığı Çölyak Rehberi’ni yayımladı!

Sağlık Bakanlığı Çölyak Rehberi’ni cihazınıza indirin!