GDS Sağlık çalışanlarının yıpranma payı: 3600, kapsamı ve diğer ayrıntılar…Sağlık çalışanlarının uzun süredir beklediği yıpranma hakkı bu yıl nihayet gerçekleşti.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) da uygulamanın nasıl olacağına açıklık getirdi. Kamuoyunda “yıpranma” olarak adlandırılan, fiili hizmet süresi zammıyla erken emekli olabilmek için 3600 gün çalışmak gerekecek. 3600 gün hesabında ise sadece fiilen insan sağlığıyla ilgili işte çalışılan süreler dikkate alınacak.
Yaklaşık 350.000 sağlık çalışanını ilgilendiren yıpranma hakkı nasıl uygulanacak? Hangi sağlık çalışanları yıpranma hakkından yararlanacak? İdareciler yıpranma hakkından yararlanabilecek mi? Eski çalışmalar yıpranma hesabında dikkate alınacak mı? Sağlık çalışanları en fazla kaç yıl erken emekli olabilecek? Habertürk’ten Ahmet Kıvanç, sağlıkta yıpranma hakkına ilişkin merak edilen tüm soruları yanıtladı.
Sağlık çalışanlarına yıpranma hakkı getiren yasa 3 Ağustos 2018 tarihinde yürürlüğe girdi. İlk defa yıpranma hakkına kavuşan sağlık meslek mensupları, insan sağlığı için koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici hizmetlerde çalışmak şartıyla, bu kapsamda geçen sürelerinin her 360 günü için 60 gün fiili hizmet süresi zammı (FHSZ) elde edecek. Bu şekilde elde ettikleri FHSZ, beş yılı geçmemek üzere toplam prim ödeme gün sayılarına eklenecek.
Emeklilik yaşında indirim için 3600 gün koşulu
Habertürk’ten Ahmet Kıvanç’ın haberine göre, FHSZ bir yandan prim gün sayısına eklenirken, bir yandan de fiili hizmet süresi zammının yarısı emeklilik yaş haddinden indiriliyor.
Ancak, emeklilik yaş haddinden indirilebilmesi için yıpranmaya tabi işlerde toplam 3600 gün fiilen çalışma koşulunu yerine getirmek gerekiyor. Sağlık meslek mensuplarının 3 Ağustos 2018 öncesinde insan sağlığıyla ilgili işlerde geçen süreleri 3600 gün hesabında dikkate alınmayacak. Dolayısıyla, yaş haddi indiriminden yararlanabilmek için 3 Ağustos 2018 tarihinden sonraki çalışmaların 3600 gün olması gerekiyor. Bunun için on yıl çalışmanın yeterli olmadığını da vurgulamak gerekir. Peki neden?
3600 gün on yıl demek değildir
Yıpranma hakkından yararlanmada 2008 yılından sonra yeni bir kriter getirildi. Bu haktan yararlanabilmek için yıpranma kapsamındaki işte fiilen çalışılan günler dikkate alınıyor. Hafta sonu tatilleri, bayram tatilleri, yıllık izin günleri düşülüyor. Bu nedenle, tam ay çalışanlar bile ayda en fazla 26 gün için fiili hizmet süresi zammından yararlanabilecekler.
Yılda üç hafta yıllık izin yaptığı var sayılan bir kişinin, yıpranma kapsamında her yıl fiilen 291 gün çalıştığı kabul edilirse, 3600 güne ulaşmak için yaklaşık 12.5 yıl çalışması gerekecek.
Sağlık Bakanı: Yıpranma payı, üniversitede çalışanlar dahil tüm sağlık personelini ilgilendiriyor
15 yıl çalışan 1 yıl erken emekli olacak
Fiili hizmet süresi zammı kapsamındaki her 360 güne 60 gün yıpranma hakkı elde edilirken, bunun yarısı kadar süre yaş haddinden indirilecek. Bu durumda yaş haddinden 12 ay indirilebilmesi için fiilen 4320 gün çalışmak gerekecek. Yıpranma kapsamında yılda 291 gün çalışıldığı var sayımıyla 4320 güne 15 yılda ulaşılabilecek. Başka bir ifadeyle, idarecilik yapmayıp, uzun süreli rapor kullanmamak şartıyla, insan sağlığıyla ilgili işlerde 15 yıl çalışanlar 1 yıl erken emekli olabilecek.
Kısmi süreli çalışanlarda saat hesabı
Sağlık meslek mensupları kısmi süreli sözleşme kapsamında çalıştıklarında, örneğin günün bazı saatlerinde çalışma şeklinde iş ilişkisi varsa, her 7.5 saatlik çalışma 1 gün olarak kabul edilecek. Gün kesirleri de 1 gün olarak değerlendirilecek. Örneğin bir ayda 80 saat çalışan kişi günde 7.5 saat üzerinden 10.66 gün değil, 11 gün çalışmış sayılacak.
İdareciler yararlanamayacak
Sağlık meslek mensubu olmakla birlikte fiilen insan sağlığıyla ilgili çalışmayıp, başhekim, rektör, dekan gibi idarecilik yapanlar, bu dönemler için yıpranma hakkından yararlanamayacak. İdareciliği bırakıp fiilen insan sağlığıyla ilgili çalışmaya başladıklarında, yararlanmaya devam edecekler.
Yıpranma hakkından yararlanacak sağlık çalışanlarının tam listesi
- Acil Hemşiresi
- Acil Tıp Uzmanı
- Acil Tıp Teknisyeni
- Adli Tıp Teknikeri/Otopsi Yardımcılığı
- Adli Tıp Uzmanı
- Ağız Hastalıkları Uzmanı (Stamolojist)
- Ağız ve Diş Sağlığı Teknikeri
- Ağız ve Diş Sağlığı Teknisyeni
- Ağız, Diş ve Çene Cerrahı
- Aile Hekimi
- Alerji Uzmanı
- Ameliyathane Hizmetleri Teknikeri
- Anatomist
- Anestezi Teknikeri
- Anestezi Teknisyeni
- Anestezi ve Reanimasyon Uzmanı
- Bakteriyolog
- Başhemşire
- Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı
- Biyokimyager
- Çocuk Alerji Uzmanı
- Çocuk Cerrahisi Uzmanı
- Çocuk Endokrinoloji Uzmanı
- Çocuk Genetik Hastalıkları Uzmanı
- Çocuk Hastalıkları Uzmanı
- Çocuk Hemşiresi
- Çocuk Kardiyoloji Uzmanı
- Çocuk Onkolojisi Uzmanı
- Çocuk Psikiyatri Uzmanı
- Çocuk Üroloji Uzmanı
- Dermatoloji Uzmanı
- Diğer Diyetisyenler ve Halk Sağlığı Gıda Uzmanları
- Diğer Eczacılar
- Diğer Hemşireler
- Diğer Uzman Tıp Doktorları
- Dil ve Konuşma Terapisti
- Diş Hekimi
- Diş Hekimi-Ağız Cerrahisi
- Diş Protez Teknikeri
- Diş Protez Teknisyeni
- Diş Protezcisi
- Diyabet Eğitim Hemşiresi
- Diyaliz Teknikeri
- Diyetisyen
- Diyetisyen (Kreş-Anaokulu)
- Ebe
- Ebe (Sağlık Ocağı)
- Ebe Yardımcısı
- Eczacı
- Eczacı (Ameliyathane)
- Eczacı (Depo ilaç)
- Eczacı (Klinik)
- Eczacı (Majistral)
- Eczacı (Sıhhi Sarf)
- Eczane Hizmetleri Teknikeri
- Elektronörofizyoloji Teknikeri
- Endodonti Uzmanı
- Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı
- Endüstriyel Eczacı
- Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı
- Enfeksiyon Hemşiresi
- Ergoterapist
- Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Uzmanı
- Fizyolog
- Fizyoterapi Teknikeri
- Fizyoterapist
- Fizyoterapist-Spor
- Gastroenteroloji Uzmanı
- Genel Cerrahi Uzmanı
- Geriatri Uzmanı
- Göğüs Cerrahisi Uzmanı
- Göğüs Hastalıkları Uzmanı
- Göz Hastalıkları Uzmanı
- Halk Sağlığı Hekimi
- Halk Sağlığı Hemşiresi
- Hekim-Pratisyen
- Hematoloji Uzmanı
- Hemodiyaliz Hemşiresi
- Hemşire
- Hemşire (Dişçilik)
- Hemşire (Kan Alma)
- Hemşire (Koruyucu Sağlık Hizmetleri)
- Hemşire (Kreş-Anaokulu)
- Hemşire (Periodontoloji)
- Hemşire (Sağlık Ocağı)
- Hemşire (Yenidoğan)
- Hemşire Yardımcısı
- Hemşire-Ameliyathane
- Hemşire-Klinik
- İç Hastalıkları (Dahiliye) Uzmanı
- İş ve Uğraşı Terapisi Teknikeri- (Ergoterapi Teknikeri)
- İşyeri Hekimi
- İşyeri Hemşiresi
- Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
- Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı
- Kan Bankası/aferez Ünitesi Hemşiresi
- Kardiyoloji (Kalp-Damar Hastalıkları) Uzmanı
- Kemoterapi Hemşiresi
- Kulak-Burun-Boğaz Uzmanı
- Medikal Onkoloji Uzmanı
- Meslek Sağlığı Hemşiresi
- Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı
- Mütehassıs Cerrah
- Mütehassıs Hekim
- Nefroloji Uzmanı
- Nitrisyon Hemşiresi
- Nöroloji Uzmanı
- Odyolog
- Odyometrist
- Oral Diagnoz ve Radyoloji Uzmanı
- Ortodonti Uzmanı
- Ortopedi ve Travmatoloji Teknisyeni
- Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı
- Ortopedik Protez-Ortez Teknisyeni
- Osteopat
- Patoloji Laboratuvar Teknikeri
- Pedodonti Diş Protez Teknikeri
- Pedodonti Uzmanı
- Perfüzyonist
- Periodontoloji Uzmanı
- Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Uzmanı
- Podiatrist/Podolog
- Poliklinik Hemşiresi
- Prevantif Onkoloji Uzmanı
- Protetik Diş Tedavisi Uzmanı
- Protez ve Ortez Teknikeri
- Psikiyatri Uzmanı (Psikiyatr)
- Psikolog (Klinik)
- Radyasyon (Sağlık) fizikçisi
- Radyasyon Onkolojisi Uzmanı
- Radyoterapi Teknikeri
- Rehabilitasyon Hemşiresi
- Romatoloji Uzmanı
- Sağlık memuru
- Spor Hekimi
- Steriliazyon Hemşiresi (Dişçilik)
- Stoma ve Yara Bakım Hemşiresi
- Temel Onkoloji Uzmanı
- Terapist (Rehabilite)
- Tıbbi Görüntüleme Teknikeri/Radyoloji Teknikeri
- Tıbbi Laboratuvar Teknisyeni/Laboratuvar Teknisyeni
- Tıbbi Patoloji Uzmanı
- Tibbi Biyokimya Uzmanı
- Uzman Hemşire
- Üroloji Uzmanı
- Yeni Doğan Yoğun Bakım Uzmanı (Neonatoloji)
- Yoğun Bakım Hemşiresi
- Yoğun Bakım Uzmanı
